Özellikle kagıt para devrinden önce, alışverişte kullanılan paralar altın ve gümüş içeriyorlardı. Her
devirde oldugu gibi, o devirde de bulunan bazı düzenbazlar, bu paraları kenarlarından kazıyarak, çok
az miktarda da olsa, bu degerli madenleri biriktiriyor, parayı da tekrar kullanabiliyorlardı.
O devirlerde tüccarlar, parayı tartıyorlar ve agırlıgı eksikse kabul etmiyorlardı. Tabii, para da elinizde
kalıyordu. Antik para kataloglarında dikkat ederseniz, paraların büyük bir kısmının tam yuvarlak olmadıgını
görürsünüz.
Bu sorunu çözmek ve halkı eksik paraya karşı korumak için bozuk paraların kenarları tırtıllı yapılmaya
başlandı. Bu tırtıllar sayesinde paranın kenarının kazındıgı hemen belli oluyordu ve kenarı kazınmış
parayı kimse almıyordu.
Bu adet günümüze kadar devam etti. Artık içinde degerli bir maden bulunmamasına ragmen, bozuk paralarımızın
kenarlarında ya tırtıl ya da bir yazı vardır.
Günümüzde madeni paralar 'bozukluk' veya 'ufaklık' adı altında sadece küsuratları ödemede kullanılıyor.
Bozuk paralar da para olma niteliklerini kanundan almalarına ragmen, kullanılmalarında bazı sınırlamalar
vardır.Gerek kagıt, gerekse madeni para olsun, her ikisiyle de yapılan ödemeleri kabul etmemek mümkün
degildir. Buna 'Kanuni Tedavül Mecburiyeti' denilir ki, kagıt paralarda bu mecburiyet sınırsızdır. Ödenen
miktar ne kadar büyük olursa olsun, bunu karşı taraf kabul etmek mecburiyetindedir.
Madeni paraların ise mecburiyeti sınırlıdır. En çok üzerlerinde yazan degerin 50 katını tamamen bozuk
para ile ödeyebilirsiniz. Örnegin 50 bin liralıklarla, 2,5 milyona kadar ödemelerinizi yapabilirsiniz
ama daha fazlasını da bozuk para ile ödeme isteginizi karşı taraf kabul etmeyebilir.
Kagıt paraların Merkez Bankası tarafından basıldıgı bilinir de, madeni paraları Maliye Bakanlıgı'nın
çıkardıgı pek bilinmez. Madeni paraların toplam para stoku içindeki oranı da yaklaşık yüzde l civarındadır.
Hiç dikkat ettiniz mi? İnsan yüzleri kagıt paralarda önden, madeni paralarda ise yandandır. Madeni paralarda
yer çok küçük oldugundan, kabartma teknigi ile bir yüzün tam detayını vermek mümkün olamamaktadır.
Yandan bir profil kişiyi daha iyi tanınır kılmaktadır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder